เครื่องมือทางปัญญา (Cognitive Tools)

 

เครื่องมือทางปัญญา (Cognitive Tools) หมายถึงการใช้คอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือช่วยในการสร้างภาพจากความรู้, จัดการความรู้ และสนับสนุนทักษะทางการคิดแก่ผู้เรียน ขยายส่งเสริมองค์ประกอบทางพุทธิปัญญาของผู้เรียน และแบ่งเบาภาระทางพุทธิปัญญา โดยใช้เป็นโปรแกรมช่วยสร้างแผนที่ความคิด เครื่องมือทางปัญญาเป็นเครื่องมือที่ช่วยปรับขยายกระบวนการทางพุทธิปัญญาของผู้เรียน การช่วยเหลือผู้เรียนนำเสนอปัญหาหรือภารกิจได้ดีกว่าที่ผู้เรียนลงมือปฏิบัติ อาจช่วยผู้เรียนนำเสนอสิ่งที่ผู้เรียนได้เรียน หรือเครื่องมือทางปัญหาจะช่วยผู้เรียนเก็บรวบรวมข้อมูลและสารสนเทศสำคัญที่จำเป็นต่อการแก้ปัญหา

เครื่องมือทางปัญญาแบ่งตามหน้าที่ออกเป็น 4 ประเภท

               1)  สนับสนุนกระบวนการทางพุทธิปัญญา อย่างเช่น ความจำ กระบวนการเมตาค็อกนิชั่น

               2)  แบ่งเบาภาระทางพุทธิปัญญา (Cognitive Load) โดยสนับสนุนทักษะทางพุทธิปัญญาที่ระดับต่ำที่สุดเพื่อแหล่งข้อมูลที่เหลือจะเพียงพอต่อการใช้ในทักษะการคิดระดับสูง (Higher Order Thinking Skill)

               3)  ช่วยเร้าให้ผู้เรียนเข้าสู่กิจกรรมทางพุทธิปัญญา

               4)  ช่วยให้ผู้เรียนสร้างและทดสอบสมมติฐานในบริบทการแก้ปัญหา

โจนาสเซนและรีฟ (Jonassen and Reeves, 1996) ได้ให้นิยามของเครื่องมือทางปัญญาว่าเป็นเครื่องมือใด ๆ ที่ “ส่งเสริมพลังทางพุทธิปัญญาของผู้เรียนในระหว่างการคิด การแก้ปัญหา และการเรียนรู้”